سلنیوم
سلنیوم یکی از مواد معدنی مهمی است که کمبود آن می‌تواند به سلامت انسان آسیب برساند. این ماده معدنی جزء خردکانی‌ها است یعنی روزانه بدن به میزان کمی از آن نیاز دارد. ماده معدنی سلنیوم بسیار کمیاب است و وجود آن برای بدن بسیار ضروری است زیرا خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و می‌تواند از سلول‌ها محافظت کند. همچنین این ماده معدنی باعث تشکیل «سلنو پروتئین‌ها» میشود و از این طریق نیز از سلول‌های بدن در برابر عفونت و سایر آسیب‌ها مراقبت می‌کند. از طریق رژیم غذایی و با خوردن میوه و مواد غذایی مختلف می‌توان این ماده معدنی مفید را برای بدن فراهم کرد.
سلنیوم در کدام میوه‌ها وجود دارد؟
موز میوه‌ای است که در آن مقادیری از این ماده وجود دارد. یک فنجان موز خرد شده حاوی 2 میکروگرم از این ماده معدنی است و 3 درصد از نیاز روزانه افراد به سلنیوم را تامین می‌کند. شاید به نظرتان این میزان بسیار کم باشد اما به این نکته توجه داشته باشید که بیشتر میوه‌ها اصلا این ماده را ندارند یا میزان این ماده معدنی در آن‌ها بسیار کم است، به همین خاطر میزان سلنیوم موجود در موز در مقایسه با سایر میوه‌ها میزان قابل توجهی محسوب میشود.
سلنیوم در کدام مواد غذایی وجود دارد؟
مواد غذایی زیر شامل مقادیر زیادی از ماده معدنی سلنیوم هستند:
- تخم مرغ: یک تخم مرغ آب‌پز حاوی 20 میکرو گرم از این ماده معدنی است.
- برنج قهوه‌ای: یک فنجان برنج قهوه‌ای پخته‌شده شامل 19 میکرو گرم سلنیوم است و 27 درصد از نیاز روزانه افراد به این ماده معدنی را تامین می‌کند.
- تخمه آفتاب‌گردان: یک چهارم فنجان تخمه آفتاب‌گردان تقریبا 19 میکرو گرم از این ماده معدنی را دارد، به همین خاطر یک میان وعده بسیار مناسب محسوب میشود.
- لوبیای پخته: یک فنجان لوبیای پخته شده نه تنها فیبر زیادی دارد بلکه 13 میکرو گرم سلنیوم نیز برای بدنتان فراهم می‌کند.
- قارچ: قارچ‌ها مواد غذایی مفیدی هستند که در 100 گرم از آن‌ها 12 میکرو گرم از این ماده معدنی وجود دارد. علاوه بر آن، مقادیر زیادی آهن و ویتامین D نیز در قارچ‌ها یافت میشود.
- جو دوسر: یک فنجان جو دوسر پخته شده، 13 میکرو گرم سلنیوم برای بدنتان فراهم می‌کند.
- اسفناج: در هر یک فنجان اسفناج (چه به صورت پخته شده و چه به صورت فریز شده) حدود 11 میکرو گرم از این ماده معدنی یافت میشود. همچنین در اسفناج مقادیر زیادی ویتامین C و فولیک اسید نیز وجود دارد.
- شیر: در هر یک فنجان شیر، 8 میکرو گرم سلنیوم وجود دارد و 11 درصد از نیاز روزانه افراد به این ماده معدنی را تامین می‌کند.
- ماست: مانند شیر، در هر یک فنجان ماست نیز 8 میکرو گرم از این ماده معدنی یافت میشود.
- عدس: یک فنجان پخته شده عدس، شامل 6 میکرو گرم سلنیوم است. علاوه بر این در عدس، مقادیر زیادی پروتئین و فیبر نیز یافت میشود.
- مرغ: در هر 85 گرم گوشت مرغ، حدود 22 تا 25 میکرو گرم از این ماده معدنی وجود دارد.
- گوشت بوقلمون: با خوردن 85 گرم گوشت بوقلمون میتوانید 31 میکرو گرم سلنیوم دریافت کنید.
علاوه بر مواردی که در بالا معرفی کردیم در گوشت گاو، مواد غذایی غنی شده و در ماهی نیز مقادیر زیادی از این ماده معدنی وجود دارد.
شکل طبیعی و ساختار مصنوعی سلنیوم
سلنیوم عنصر شیمیایی غیرفلزی و کمیابی است که با نماد Se نمایش داده میشود و عدد اتمی‌اش نیز 34 است. این عنصر شیمیایی در گروه ششم جدول تناوبی قرار گرفته است و بین دو عنصر گوگرد و تلوریوم قرار دارد پس ویژگی‌های شیمیایی‌اش نیز شبیه به این دو عنصر است.
این عنصر در بیشتر مواقع به صورت خالص نیست و با مواد دیگر ترکیب میشود. بدن انسان برای انجام فعالیت‌هایش به میزان کمی از این ماده معدنی نیاز دارد و زیاد شدن مقادیر سلنیوم در بدن می‌تواند منجر به مسمومیت شود.
شکل طبیعی سلنیوم در مواد غذایی همچون تخم‌مرغ، قارچ و اسفناج وجود دارد اما شکل مصنوعی آن در مکمل‌ها و قرص‌های آن یافت میشود. مصرف بیش از اندازه مکمل‌های سلنیوم که ساختار مصنوعی دارند می‌تواند منجر به مسمومیت، حالت تهوع، ریزش مو و بوی بد دهان شود. برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند مصرف بیش از اندازه مکمل‌های این ماده معدنی منجر به تغییر رنگ دندان‌ها میشود.
نقش سلنیوم در بدن
این ماده معدنی خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد پس مانع ایجاد واکنش‌های شیمیایی زیان‌آور در بدن میشود و از این طریق از سلول‌ها مراقبت می‌کند. بنابراین سلول‌ها می‌توانند در برابر بیماری‌هایی همچون سرطان و بیماری‌های قلبی مقاومت کنند و اجازه ندهند بیماری در بدن پیشرفت کند.
همچنین وجود ماده معدنی سلنیوم در خون خانم‌های باردار از ورود سم به بدن جنین جلوگیری می‌کند.
علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، سلنیوم باعث بهبود خلق‌وخو، جلوگیری از ایجاد آب مروارید چشم و بهبود عملکرد مغز نیز میشود. برخی مطالعات هم تاثیر این ماده معدنی بر عملکرد غده تیروئید و افزایش قدرت باروری مردان را تایید کرده‌اند.
علائم کمبود سلنیوم در بدن
علائم کمبود این ماده معدنی در بدن به شرح زیر است:
- ناباروری در مردان و زنان
- ضعف ماهیچه‌ای
- خستگی
- ریزش مو
- ضعف سیستم ایمنی بدن
عوارض مصرف بیش از حد سلنیوم
مصرف بیش از حد این ماده معدنی به ویژه مصرف بیش از حد سلنیوم با ساختار مصنوعی (مانند قرص‌ها و مکمل‌های آن) باعث به خطر افتادن سلامت انسان میشود. عوارض مصرف بیش از حد این ماده معدنی به شرح زیر است:
- ریزش مو
- شکننده شدن ناخن‌ها
- عوض شدن رنگ دندان‌ها
- نارسایی کلیه
- نارسایی قلبی
- احساس طعم فلزی در دهان
- اسهال
- حالت تهوع
- بوی بد دهان
- ایجاد کهیر و احساس خارش
- مسمومیت
برای جلوگیری از ایجاد این عوارض در بدنتان بهتر است قبل از مصرف مکمل‌های این ماده معدنی با پزشک مربوطه مشورت کنید و طبق دستور او عمل کنید.
میزان مصرف مورد نیاز سلنیوم برای سنین مختلف
از تولد تا 6 ماهگی | 15 میکرو گرم |
از 7 ماهگی تا 3 سالگی | 20 میکرو گرم |
از 4 تا 8 سالگی | 30 میکرو گرم |
از 9 تا 13 سالگی | 40 میکرو گرم |
14 سال به بعد | 55 میکرو گرم |
خانم‌های باردار | 60 میکرو گرم |
خانم‌های شیرده | 70 میکرو گرم |
چه کسانی باید حتما سلنیوم مصرف کنند؟
مصرف سلنیوم با مصرف کدام ویتامین یا ماده معدنی اثرگذاری بیشتری دارد؟
بهتر است سلنیوم و ویتامین E را همزمان استفاده کنید زیرا مطالعات نشان داده‌اند که مصرف این ماده معدنی به همراه ویتامین E باعث تقویت سلامت عمومی بدن میشود.
نقش مکمل غذایی سوپرفود NBS
همان طور که گفتیم برای مصرف مکمل هایی که حاوی سلنیوم مصنوعی هستند بهتر است با پزشک مشورت کنید چرا که ساختار مصنوعی آن حاوی مواد شیمیایی بوده و ممکن است عوارضی داشته باشد. اما با وجود مکمل سوپرفود NBS میتوانید سلنیوم بدنتان را تنظیم کنید بی آنکه نگران عوارض مواد شیمیایی باشید.این مکمل کاملا طبیعی، حاوی ویتامین E نیز میباشد که همراه با سلنیوم موجب اثرگذاری بیشتر آن میشود.
جمع‌بندی
سلنیوم یکی از مواد معدنی مهمی است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و از سلول‌های بدن مراقبت می‌کند. این ماده معدنی باعث بهبود سیستم ایمنی بدن و بهبود کارکرد غده تیروئید میشود و از ایجاد بیماری‌هایی مانند آب مروارید جلوگیری می‌کند.
با خوردن غذاهایی همچون تخم‌مرغ، قارچ و اسفناج می‌توان این ماده معدنی ضروری و کمیاب را برای بدن فراهم کرد. استفاده از قرص‌ها و مکمل‌های آن نیز روش دیگری برای به دست آوردن این ماده معدنی است اما باید به این نکته توجه داشت که مکمل‌های این ماده معدنی، ساختار مصنوعی دارند و استفاده بیش از حد از آن‌ها می‌تواند سلامت انسان را به خطر بیاندازد. مثلا حالت تهوع، بوی بد دهان، ریزش مو و احساس خارش از عوارض مصرف بیش از حد این ماده معدنی هستند. بنابراین بهتر است قبل از مصرف مکمل‌های این ماده معدنی با پزشک مشورت کنید تا سلامت‌تان به خطر نیفتد.
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: