Giriş
Vitaminler , herkesin sağlıklı kalması için ihtiyaç duyduğu organik bileşiklerdir. Bir kısmı, vücutta üretilmediği ya da az miktarlarda üretildiği için eksikliklerini gidermek adına bazı besinlerin tüketilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, yazımızda vitaminleri farklı türleriyle inceleyip, hangilerinin vücutta üretilmediğinden bahsedeceğiz.
Vitamin Nedir?
Vitaminler, doğal besinlerde az miktarda bulunan organik maddelerdir. Vücutta yetersiz miktarda bulunmaları durumunda belirli hastalıkların gerçekleşme riski artabilir.
Vitamin Türleri
Vitaminler, yağda çözünen ve suda çözünen olmak üzere iki genel kategoriye ayrılır. Aşağıda, bu iki kategoriyi inceleyeceğiz.
Yağda Çözünen Vitaminler
A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünür. Vücut, yağda çözünen vitaminleri yağ dokusunda ve karaciğerde depolar. Bu vitaminlerin depolanmaları günlerce ve bazen aylarca devam edebilir. Yağda çözünen vitaminler bağırsak yoluyla vücut tarafından emilirler.
Suda Çözünen Vitamininler
C vitamini ve tüm B vitaminleri suda çözünür. Suda çözünen vitaminler vücutta uzun süre kalmaz. İdrarla atılırlar ve depolanamazlar. Dolayısıyla, kişinin düzenli olarak suda çözünen vitamin alımına ihtiyacı vardır.
Vücudun Kendisi İçin Üretemediği 10 Vitamin
Her canlının vücudu farklı vitaminler üretebilir. Örneğin, insanlar diyetlerinde C vitamini almak zorundayken, köpekler ihtiyaçları olan C vitaminini üretebilirler.
İnsan vücudu B12 ve B3 olmak üzere bu iki vitamini üretebilir. Öte yandan güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini de alır. Aşağıda ise vücudun üretemediği vitaminleri tanıtacağız.
A vitamini
Bilimsel adı: Retinol
İşlev: Göz sağlığı için gereklidir.
eksikliğinin belirtileri: Gözün ön tabakasının kurumasıyla ve bulanıklaşmasıyla bağlantılı olan gece körlüğüne ve keratomalaziye sebep olabilir.
A vitamini kaynakları: Karaciğer, havuç, brokoli, patates, tereyağı, lahana, ıspanak, bal kabağı, sebzeler, bazı peynirler, yumurta, kayısı, kavun, ve sütte mevcuttur.
B1 vitamini
Bilimsel adı: Tiamin
İşlev: Kan şekerini parçalamaya yardımcı olan çeşitli enzimlerin üretimi için gereklidir.
B1 vitamini eksikliğinin belirtileri: Berry Sendromuna ve Wernicke Korsakoff sendromuna neden olur.
B1 vitamini eksikliğinin belirtileri: Berry Sendromu ve Wernicke Korsakoff Sendromu gibi rahatsızlıklara neden olabilir.
B2 vitamini
Bilimsel adı: Riboflavin
İşlev: Vücut hücrelerinin büyümesi ve gelişmesi için gereklidir. Ayrıca yiyeceklerin metabolizmasına yardımcı olur.
B2 vitamini eksikliğinin belirtileri: Dudakta iltihaba ve ağızda yarık damak oluşumuna sebebiyet verebilir.
B2 vitamini kaynakları: Kuşkonmaz, muz, trabzon hurması, bamya, peynir, süt, yoğurt, et, yumurta, balık ve yeşil fasulye gibi ürünlerde bulunur.
B5 vitamini
Bilimsel adı: Pantotenik asit
İşlev: Enerji ve hormon üretimi için gereklidir.
B5 vitamini eksikliğinin belirtileri: Uyuşukluğa veya karıncalanmaya neden olabilir.
B5 vitamini kaynakları: Et, tam tahıllar, brokoli, avokado ve yoğurtta mevcuttur.
B6 vitamini
Bilimsel adı: Piridoksin, Piridoksamin, Piridoksal.
İşlev: Kırmızı kan hücresi oluşumu için çok önemlidir.
B6 vitamini eksikliğinin belirtileri: Eksikliği, anemiye ve periferik nöropatiye neden olabilir.
B6 vitamini kaynakları: Bezelye, karaciğer, muz, kabak ve fındık gibi besinlerde bulunur.
B7 vitamini
Bilimsel adı: Biotin
İşlev: Vücudun proteinleri, yağları ve karbonhidratları metabolize etmesini sağlar. Aynı zamanda ciltte, saçta ve tırnaklarda yapısal bir protein olan keratinin oluşumuna da yardımcı olur.
B7 vitamini eksikliğinin belirtileri: Eksikliği, dermatite veya bağırsak iltihabına neden olabilir.
B7 vitamini kaynakları: Yumurta sarısı, karaciğer, brokoli, ıspanak ve peynirde bulunur.
B9 vitamini
Bilimsel adı: Folik Asit
İşlev: DNA ve RNA yapısı için gereklidir.
B9 vitamini eksikliğinin belirtileri: Hamilelik sırasında fetal sinir sistemini etkileyebilir. Doktorlar, hamilelik öncesinde ve sırasında folik asit takviyesini önermektedirler.
B9 vitamini kaynakları: Bu kaynaklar arasında sebzeler, bezelye, baklagiller, karaciğer, bazı güçlendirilmiş tahıl ürünleri ve ayçiçeği tohumu yer alır.
C vitamini
Bilimsel adı: Askorbik asit.
İşlev: Kolajen üretimi, yara iyileşmesi ve kemik oluşumuna yardımcı olur. Aynı zamanda kan damarlarını güçlendirir, bağışıklık sistemini destekler ve vücudun demiri emmesine yardımcı olur.
C vitamini eksikliğinin belirtileri: İskorbüt hastalığına yol açabilir. Bu hastalık diş eti kanamasına, diş kaybına, zayıf doku büyümesine ve yaraların iyileşmesinde gecikmeye sebep olmaktadır.
C vitamini kaynakları: Çeşitli meyve ve sebzelerde bulunur, ancak ısı C vitaminini yok eder.
E vitamini
Bilimsel adı: Tokoferol,tokotrienol.
İşlev: Antioksidan aktivitesi, yaygın iltihaplanma ve çeşitli hastalıkların riskini artıran oksidatif stresi önlemeye yardımcı olur.
E vitamini eksikliğinin belirtileri: Nadiren bebeklerde hemolitik anemiye neden olabilir. Bu hastalık kan hücrelerini öldürür.
E vitamini kaynakları: Bu vitamin buğday tohumu, kivi, badem, yumurta, kuruyemiş, sebze ve bitkisel yağlarda bulunur.
K vitamini
Bilimsel adı: filokinon, menakinon.
İşlev: Kanın pıhtılaşmaması için gereklidir.
K vitamini eksikliğinin belirtileri: Eksikliği, kanamaya veya anormal kanama diyatezine neden olabilir.
K vitamini kaynakları: Sebze, bal kabağı, incir ve maydanozda bulunur.
Vitamin takviyeleri
Bol meyve ve sebze içeren dengeli bir beslenme, vücudun üretmediği vitaminleri sağlamada temel yöntem olmalıdır. Hamilelik sırasında sınırlı bir diyete sahip kişiler ve belirli sağlık sorunları yaşayanlar da dâhil olmak üzere kişilerin, bazı durumlarda vitamin açısından zenginleştirilmiş takviyelere ihtiyacı vardır.
Yeterli vitamin sağlamak için beslenme ile birlikte doğal takviyelerin kullanılması tavsiye edilir. NBS Superfood besin takviyesi, tam tahıllardan yapılır ve tüketimi herhangi bir sağlık sorununa neden olmaz. Bu doğal takviye, yazımızda bahsedilen A, K, E, C ve B vitaminleri olmak üzere yeterli miktarda vitamin içerir. NBS Superfood besin takviyesi ayrıca vücudun metabolizmasına iyi gelen magnezyum, kalsiyum, selenyum, omega-3, omega-6 ve omega-9 gibi besinler açısından da zengindir. Dolayısıyla, bu besin takviyesinin alımı vücudun üretemediği vitamin ihtiyacını karşılayabilir.