ویتامین K
ویتامین K یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که نقش مهمی در منعقد شدن خون ایفا میکند. هنریک دام، دانشمند اهل دانمارک در سال 1935 متوجه شد در بدن مرغ ماده‌ای وجود دارد که باعث لخته شدن خون می‌شود. او این ماده را ویتامین K نامید. این ویتامین از طریق صفرا جذب بدن می‌شود و در مقابل گرما نیز از خود پایداری نشان می‌دهد اما در برابر گرمای شدید (مثلا در برابر نور مستقیم خورشید) و همین‌طور در برابر یخ‌زدگی از بین می‌رود.
ویتامین K در کدام میوه‌ها یافت می‌شود؟
میوه‌های زیر سرشار از این نوع ویتامین هستند:
- کیوی: کیوی یکی از میوه‌هایی است که سرشار از ویتامین K است. به طوری که در 100 گرم کیوی، 40 میکرو گرم از این نوع ویتامین یافت می‌شود و ارزش غذایی روزانه‌اش نیز 34 درصد است.
- آووکادو: در 100 گرم آووکادو، 21 میکرو گرم از این نوع ویتامین وجود دارد و ارزش غذایی روزانه‌اش 12 درصد است. آووکادو یکی از میوه‌های مفیدی است که با خوردن آن میتوانید مقادیر زیادی امگا 9 و امگا 6 نیز به دست بیاورید.
- انار: انار نیز یکی از میوه‌های پرطرفدار و مفیدی است که با خوردن 100 گرم از آن میتوانید 16 میکرو گرم ویتامین K برای بدنتان فراهم کنید. خوردن 100 گرم انار، 14 درصد از نیاز روزانه‌تان به این ویتامین را تامین میکند.
- انجیر خشک‌شده: در 100 گرم انجیر خشک‌شده، 16 میکرو گرم ویتامین K وجود دارد و 13 درصد از نیاز روزانه افراد به این ویتامین را تامین میکند.
- انگور: 100 گرم انگور شامل 15 میکرو گرم از این ویتامین است و ارزش غذایی روزانه‌اش نیز برابر با 12 درصد است.
- گوجه: گوجه یکی از منابع غنی ویتامین K است. به طوری که در 100 گرم از آن، 43 میکرو گرم ویتامین K وجود دارد و 36 درصد از نیاز روزانه افراد به این ویتامین را تامین میکند.
- بلوبری: در هر 100 گرم بلوبری 19 میکرو گرم از این نوع ویتامین وجود دارد و ارزش غذایی آن برای بدن نیز برابر با 16 درصد است.
- خیار: خیار حاوی مقادیر زیادی از این ویتامین است. به طوری که در یک عدد خیار 49 میکرو گرم ویتامین K وجود دارد.
ویتامین K در کدام مواد غذایی وجود دارد؟
مواد غذایی زیر سرشار از این نوع ویتامین هستند:
- اسفناج: این ماده غذایی یکی از منابع بسیار مفید برای ویتامین K است، به طوری که در 100 گرم اسفناج، 483 میکرو گرم از این نوع ویتامین یافت می‌شود و ارزش غذایی روزانه‌اش نیز برابر با 402 درصد است.
- بروکلی: بروکلی یکی از مواد غذایی مفید برای سلامت انسان است و در هر 100 گرم بروکلی، 141 میکرو گرم از این ویتامین وجود دارد و ارزش غذایی روزانه‌اش معادل 118 درصد است.
- گوشت جگر گاو: با خوردن 100 گرم از گوشت جگر گاو، 106 میکرو گرم ویتامین K برای بدن‌مان فراهم می‌شود. ارزش غذایی روزانه این ماده غذایی نیز برابر با 88 درصد است.
- گوشت مرغ: گوشت مرغ نیز می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت انسان بگذارد. با خوردن 100 گرم گوشت مرغ، 60 میکرو گرم ویتامین K وارد بدن می‌شود و 50 درصد از نیاز روزانه افراد به این ویتامین را تامین میکند.
- لوبیا سبز پخته شده: 100 گرم لوبیا سبز پخته شده شامل 48 میکرو گرم از این ویتامین است و ارزش غذایی روزانه‌اش نیز معادل 40 درصد خواهد بود.
ساختار مصنوعی و شکل طبیعی ویتامین K
ویتامین K از نظر ساختار به دو دسته تقسیم می‌شود:
- فیلوکینون (K1)
- مناکینون (K2)
تفاوت این دو گروه در ساختار مولکولی‌شان است و همین تفاوت باعث شده مناکینون نسبت به فیلوکینون بهتر جذب بدن شود و مدت زمان بیشتری نیز در بدن باقی بماند. علاوه بر این، بدن انسان این قابلیت را دارد که فیلوکینون را به مناکینون تبدیل کند.
با خوردن میوه‌هایی همچون آووکادو و کیوی و همچنین با خوردن مواد غذایی مانند بروکلی، اسفناج، گوشت مرغ و جگر گاو می‌توان ویتامین K با ساختار طبیعی را وارد بدن کرد. قرص‌ها و مکمل‌های این ویتامین، از ساختار مصنوعی ویتامین K تشکیل شده‌اند، به همین خاطر مصرف بیش از اندازه مکمل‌ها می‌تواند به سلامت انسان آسیب برساند.
در برخی موارد، استفاده بیش از حد از مکمل‌های مصنوعی این ویتامین منجر به مسمومیت شده است. در هفته‌های آخر بارداری، حساسیت نسبت به ویتامین K و ترکیبات مشابه آن نیز منجر به واکنش‌های سمی در نوزادان می‌شود. سر درد، سرگیجه، تشنج و نامنظم شدن ضربان قلب از سایر عوارض استفاده بیش از حد از مکمل‌های این ویتامین است. پس بهتر است ویتامین K با ساختار مصنوعی را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
نقش ویتامین K در بدن
این ویتامین، باعث فعال شدن ترومبین می‌شود، از این طریق خون را منعقد میکند و از خون‌ریزی نیز جلوگیری میکند. به همین خاطر در بیماری‌های کبدی، هموفیلی، زخم معده و زردی برای جلوگیری از خون‌ریزی بیش از حد، مصرف این ویتامین را تجویز می‌کنند.
گاهی نیز افراد به دلیل مصرف بیش از اندازه آسپرین و آنتی‌بیوتیک‌ها دچار خون‌ریزی می‌شوند، در این مواقع ویتامین K می‌تواند مانع خون‌ریزی بیش از حد شود.
در دوران قاعدگی و برای حفظ سلامت قلب و استخوان‌ها و همچنین برای پیشگیری از بیماری‌هایی همچون سنگ کلیه، دیابت، بیماری‌های کبدی و پوکی استخوان نیز می‌توان از این نوع ویتامین استفاده کرد.
در کل نقش ویتامین K در بدن را می‌توان به موارد زیر خلاصه کرد:
- جلوگیری از پوکی استخوان، آرتروز و حفظ سلامت استخوان‌ها
- جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری‌هایی همچون دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی
- کمک به لخته شدن و انعقاد خون
- کمک به از بین رفتن سیاهی و گودی زیر چشم
علائم کمبود ویتامین K در بدن
علائم کمبود این ویتامین در بدن عبارت‌اند از:
- کبود شدن قسمت‌های مختلف بدن
- خون‌ریزی در دستگاه گوارش
- خون‌ریزی بیش از حد زخم‌ها
- خون‌ریزی بیش از حد دوران قاعدگی
- ترشح‌های زیاد از لثه
- ترشح‌های فراوان از بینی
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین K
مصرف بیش از حد این ویتامین می‌تواند اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلات زیر را ایجاد کند:
- سر درد
- سر گیجه
- تشنج
مقادیر مازاد این ویتامین در بدن مشکلات قلبی و عروقی زیر را ایجاد میکند:
- تند شدن بیش از اندازه نبض یا برعکس، ضعیف شدن نبض
- ضربان نامنظم قلب
علاوه بر مواردی که در قسمت بالا ذکر کردیم، مسمومیت، بیماری زردی، خارش پوست، ایجاد ضایعات پوستی، بیش از اندازه عرق کردن و برافروختگی نیز می‌تواند از سایر عوارض استفاده بیش از حد از این ویتامین (به ویژه استفاده بیش از حد از ویتامین K با ساختار مصنوعی) باشد. به همین خاطر بهتر است قبل از مصرف این ویتامین با پزشک مشورت کنید و طبق دستور او عمل کنید.
میزان مصرف مورد نیاز ویتامین K برای سنین مختلف
از تولد تا 6 ماهگی | 2 میکرو گرم در روز |
از 7 تا 12 ماهگی | 5/2 میکرو گرم در روز |
از 1 تا 3 سالگی | 30 میکرو گرم در روز |
از 4 تا 8 سالگی | 55 میکرو گرم در روز |
از 9 تا 13 سالگی | 60 میکرو گرم در روز |
از 14 تا 18 سالگی | 75 میکرو گرم در روز |
خانم‌های 19 سال به بالا | 90 میکرو گرم در روز |
مردان 19 سال به بالا | 120 میکرو گرم در روز |
خانم‌های باردار و شیرده 19 تا 50 سال | 90 میکرو گرم در روز |
خانم‌های باردار و شیرده زیر 19 سال | 75 میکرو گرم در روز |
چه عواملی باعث کمبود ویتامین K در بدن می‌شوند؟
- بیماری‌هایی که جذب این ویتامین را در بدن کاهش می‌دهند مانند بیماری‌های کبدی، بیماری‌های مرتبط با کیسه صفرا و سلیاک.
- مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌های روده را از بین می‌برند و باعث کمبود این ویتامین در بدن می‌شوند.
- گاهی قاعدگی خانم‌ها بسیار طولانی می‌شود، همین امر سبب کاهش این ویتامین در بدن خانم‌ها می‌شود.
- استفاده بیش از حد از داروهایی مانند وارفارین و آسپرین نیز باعث کاهش ویتامین K در بدن می‌شود.
مصرف ویتامین K با مصرف کدام ویتامین یا ماده معدنی اثرگذاری بیشتری دارد؟
استفاده از مکمل های ویتامین K
مکمل غذایی سوپرفود NBS، هم تمام فواید ویتامین K برای بدن را دارد و هم به استحکام استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان کمک میکند چراکه ویتامین D نیز دارد و سطح کلسیم بدن را تنظیم میکند. این مکمل غذایی برخلاف دیگر مکمل های ویتامین K که دارای ساختار مصنوعی و عوارض ناشی از مصرف زیاد هستند، کاملا طبیعی و بدون عوارض است و شما میتوانید بدون نگرانی، با مصرف این مکمل ویتامین های ضروری بدنتان را تنظیم کنید.
جمع‌بندی
ویتامین K یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها و انعقاد خون ایفا میکند. با مصرف میوه‌هایی مانند کیوی، خیار، انار و آووکادو و همچنین با مصرف مواد غذایی مانند اسفناج و بروکلی می‌توان این ویتامین را وارد بدن کرد و از ایجاد بیماری‌های کبدی، سرطان و پوکی استخوان جلوگیری کرد.
یکی دیگر از روش‌های تامین این ویتامین برای بدن استفاده از قرص‌ها و مکمل‌های ویتامین K است اما این مکمل‌ها ساختار مصنوعی دارند و استفاده بیش از حد از آن‌ها می‌تواند سلامت انسان را به خطر بیاندازند. به همین خاطر بهتر است قبل از مصرف مکمل‌های مصنوعی این ویتامین، حتما با پزشک مربوطه مشورت کنید.
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: