سوءتغذیه
سوءتغذیه به دریافت کمتر از حد برخی از مواد مغذی اشاره دارد. بیماری سوءتغذیه می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی از جمله کاهش رشد، مشکلات چشمی، دیابت و بیماری‌های قلبی شود. این بیماری میلیاردها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از جمعیت‌ها بسته به محیط، شیوه زندگی و منابع خود در معرض خطر ابتلا به انواع خاصی از این بیماری بسته به شرایط فرد، پزشک می‌تواند درمان ارائه دهد اما مهم‌ترین نکته در مورد سوءتغذیه مصرف ویتامین‌ها و مواد مغذی است که باید به رژیم غذایی فرد اضافه شوند تا روند بهبود سرعت پیدا کند.
سوءتغذیه چیست؟
این بیماری شرایطی است که ناشی از کمبود مواد مغذی یا مصرف بیش از حد آن است.
انواع سوءتغذیه عبارت‌اند از:
سوءتغذیه: این نوع سوءتغذیه ناشی از دریافت نکردن پروتئین، کالری یا ریزمغذی‌های کافی است. این بیماری منجر به کاهش وزن و قد می‌شود.
تغذیه بیش از حد: مصرف بیش از حد برخی مواد مغذی مانند پروتئین، کالری یا چربی نیز می‌تواند منجر به سوءتغذیه شود. این نوع از بیماری معمولاً منجر به اضافه وزن یا چاقی می‌شود.
چه مواردی باعث ایجاد سوءتغذیه می‌شود؟
سوءتغذیه یک مشکل جهانی است که می‌تواند ناشی از شرایط محیطی، اقتصادی و پزشکی باشد. سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که بیش از 460 میلیون بزرگسال و 150 میلیون کودک دچار این بیماری هستند، در حالی که بیش از دو میلیارد بزرگسال و کودک دارای اضافه وزن یا چاقی هستند.
دلایل رایج سوءتغذیه عبارت‌اند از:
- ناامنی غذایی یا عدم دسترسی به غذای کافی و مقرون به صرفه: مطالعات، ناامنی غذایی را در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته با سوءتغذیه پیوند می‌دهند.
- مشکلات گوارشی و مسائل مربوط به جذب مواد مغذی: شرایطی که باعث سوء جذب می‌شود، مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک و رشد بیش از حد باکتری در روده‌ها، می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
- مصرف بیش از حد الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند منجر به دریافت ناکافی پروتئین، کالری و ریزمغذی‌ها شود.
- اختلالات سلامت روان: افسردگی و سایر شرایط بهداشت روانی می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. یک مطالعه نشان داد که شیوع سوءتغذیه در افراد مبتلا به افسردگی 4 درصد بیشتر از افراد سالم است.
- ناتوانی در به دست آوردن و تهیه غذاها: مطالعات، ضعیف بودن، تحرک ضعیف و نداشتن قدرت عضلانی را به عنوان عوامل خطر سوءتغذیه مشخص کرده‌اند.
نقش تغذیه در بروز سوء تغذیه
احتمالاً مهم‌ترین عامل در این بیماری مرتبط با بیماری کاهش مصرف رژیم غذایی است. تصور می‌شود که این امر به دلیل کاهش اشتها در نتیجه تغییر در سایتوکاین‌ها، گلوکوکورتیکوئیدها، انسولین و عوامل رشد شبه انسولین رخ می‌دهد. برای بیماران مبتلا به نارسایی روده و کسانی که تحت عمل جراحی شکم قرار می‌گیرند، سوء جذب یک عامل خطر مستقل برای کاهش وزن و سوءتغذیه است.
کمبود کدام ویتامین‌ها و مواد معدنی باعث ایجاد سوءتغذیه می‌شود؟
علائم سوءتغذیه چیست؟
علائم و نشانه‌های سوءتغذیه بستگی به نوع آن دارد. توانایی تشخیص آثار آن می‌تواند به پزشکان و محققان کمک کند تا مسائل مربوط به کمبود تغذیه را درمان کنند.
این بیماری می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- کاهش وزن
- از دست دادن چربی و توده عضلانی
- گونه‌های توخالی و چشم‌های فرورفته
- شکم متورم
- مو و پوست خشک
- تأخیر در بهبود زخم
- خستگی
- مشکل در تمرکز
- تحریک پذیری
- افسردگی و اضطراب
افرادی که دچار این بیماری هستند ممکن است یک یا چند مورد از این علائم را داشته باشند. برخی از انواع سوءتغذیه اثرات برجسته‌ای دارند. برای مثال کمبود شدید پروتئین، باعث احتباس مایعات و بیرون زدگی شکم می‌شود. از سوی دیگر، وضعیتی که ناشی از کمبود شدید کالری است، منجر به هدر رفتن و کاهش قابل توجه چربی و ماهیچه می‌شود.
بیماری‌ها و خطرات ناشی از سوء تغذیه
سوءتغذیه می‌تواند منجر به ایجاد بیماری‌های مزمن شود. اثرات طولانی مدت این بیماری شامل بیماری قلبی و دیابت است. یک مطالعه بر روی 50 نوجوان در برزیل نشان داد که پسرانی که در اوایل زندگی دچار اختلال در رشد شده بودند، در مقایسه با همسالان خود، در طول سه سال 5 درصد توده چربی بیشتری به دست آوردند. محققان گمان می‌کنند که سوءتغذیه در دوران کودکی باعث تغییراتی در متابولیسم می‌شود که ممکن است منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن در مراحل بعدی زندگی شود.
انواع درمان سوءتغذیه
سوءتغذیه به دلیل کمبود مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. نوع درمان به شدت و علت اصلی ابتلا، توانایی خوردن و هضم معمولی غذا وابسته است. علاوه بر این موارد، سن، وضعیت روانی و محل زندگی بیمار نیز در نظر گرفته می‌شود. این عوامل برنامه درمان و همچنین محل درمان بیمار مبتلا به سوءتغذیه را تعیین می‌کنند.
درمان‌های گیاهی و طبیعی
متخصصان طب سنتی برای تقویت دستگاه گوارش و افزایش وزن در بیماران سوءتغذیه مصرف روغن زیتون، آجیل، حبوبات، جنسینگ و نان سبوس دار و دمنوش‌هایی مثل بادرنجبویه، اسطوخودوس و بهارنارنج را توصیه کرده‌اند که می‌توانند در کنار داروهای درمانی و رژیم غذایی اصلی مورد استفاده قرار گرفته و قدرت جذب مواد مغذی را در بدن افزایش دهند.
درمان‌های خانگی
این نوع درمان برای بیمارانی که قادر به خوردن و هضم معمولی غذا هستند مناسب است. درمان سوءتغذیه در خانه شامل موارد زیر است:
- مشاور برنامه ریز رژیم و متخصص، رژیم غذایی را با بیمار در میان می‌گذارند و توصیه‌ها و برنامه‌های رژیم غذایی را برای بهبود مصرف مواد مغذی ارائه می‌دهند.
- در بیشتر بیماران مبتلا به سوء تغذیه، مصرف پروتئین، کربوهیدرات، آب، مواد معدنی و ویتامین‌ها باید به تدریج افزایش یابد.
- مکمل‌های حاوی ویتامین و مواد معدنی اغلب به بیماران سوءتغذیه توصیه می‌شوند. کسانی که سوءتغذیه پروتئینی دارند ممکن است نیاز به مصرف پروتئین یا مکمل برای رفع کمبود داشته باشند.
- شاخص توده بدن به طور منظم برای بررسی بهبود یا پاسخگویی به مداخلات رژیم غذایی کنترل می‌شود.
- وجود پرستار برای افراد دارای معلولیت که نمی‌توانند برای خود غذا بپزند یا خرید کنند یا افرادی که دارای اختلالات روانی، زوال عقل یا بیماری‌های سخت هستند ضروری است.
- کسانی که در بلع، جویدن یا خوردن غذا مشکل دارند، ممکن است نیاز به غذای بسیار نرم یا پوره شده برای خوردن آسان داشته باشند.
درمان‌های شیمیایی یا دارویی
تغذیه لوله نازوگاستریک، تغذیه PEG و تزریق داخل وریدی یا تغذیه داخل وریدی ممکن است در بیمارستان برای بیماران مبتلا به سوءتغذیه متوسط تا شدید که قادر به خوردن غذا از طریق دهان نیستند انجام شود.
برخی از بیماران سوءتغذیه به طور کامل قادر به خوردن غذا از طریق دهان نیستند. این بیماران ممکن است با تغذیه با لوله‌هایی که از طریق بینی وارد معده می‌شوند، درمان شوند. این لوله نازوگاستریک نامیده می‌شود و مواد مغذی خاصی به شکل مایع از طریق این لوله‌ها داده می‌شود. لوله‌های نازوگاستریک برای استفاده کوتاه مدت طراحی شده‌اند و ممکن است تا شش هفته استفاده شوند.
در برخی از بیماران سوءتغذیه ممکن است یک لوله مستقیماً در معده کاشته شود. خارج از شکم باز می‌شود. به این روش گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست یا لوله PEG گفته می‌شود. مواد مغذی به شکل مایعات ممکن است از طریق لوله‌های PEG داده شود. برخی از افراد ممکن است نیاز به تزریق مواد مغذی به شکل تزریق از طریق تزریق مستقیم به رگ‌های بازو داشته باشند. این درمان به عنوان تغذیه تزریقی شناخته می‌شود.
تأثیر ورزش و رژیم غذایی در بهبود سوء تغذیه
انجام ورزش سبک و منظم می‌تواند در افزایش جذب و اشتهای بیمار سوءتغذیه مؤثر باشد. همچنین طبق مطالعات صورت گرفته داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه به همراه مصرف مکمل‌هایی که حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای تقویت این افراد هستند یکی از بهترین راه‌ها برای درمان این بیماری است.
ویتامین‌ها و مواد مغذی مؤثر بر بهبود سوء تغذیه
ویتامین‌ها و مواد مغذی که هر بیمار سوءتغذیه باید آن‌ها را در تغذیه خود داشته باشد شامل موارد زیر است که هر یک از آن‌ها برای بر طرف شدن مشکلاتی که در ادامه گفته شده مؤثر هستند:
- مصرف ویتامین A موجب رفع خشکی چشم، شب کوری و کاهش خطر عفونت می‌شود.
- مصرف روی موجب رفع از دست دادن اشتها، توقف در رشد، تأخیر در بهبود زخم‌ها، ریزش مو و اسهال می‌شود.
- آهن، اختلال عملکرد مغز، مشکلات مربوط به تنظیم دمای بدن و مشکلات معده را در این بیماری بر طرف میکند.
- ید، بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)، کاهش تولید هورمون تیروئید و مسائل مربوط به رشد و نمو را کنترل میکند.
تاثیر مکمل غذایی سوپرفود NBS
مکمل غذایی سوپرفود NBS برای بیماران مبتلا به سوءتغذیه بسیار مفید میباشد. این مکمل طبیعی با فراهم کردن انواع مواد معدنی مانند روی، ید، آهن، کلسیم، پتاسیم، فسفر، سلنیوم، منیزیم، انواع ویتامین ها شامل ویتامین A، B (به جز B12 که منشا حیوانی دارد)، C، D، Eو K انواع کوآنزیم ها، ترکیبات فنلی و مقداری از اسید های آمینه نیاز بدن به این مواد ضروری را برطرف میکند و مقدار آن ها را به نسبت یکدیگر در بدن تنظیم میکند. بنابراین با مصرف این سوپرفود میتوان از بروز سوءتغذیه پیشگیری کرد و یا با تامین و تنظیم مواد مغذی ضروری بدن آن را بهبود بخشید.
جمع‌بندی
سوءتغذیه شامل مصرف کم یا بیش از حد غذا است که هر دو در صورت عدم رسیدگی می‌توانند منجر به مشکلات سلامتی و کمبود مواد مغذی شوند. افرادی که دچار سوءتغذیه هستند ممکن است دچار کاهش وزن، خستگی و تغییرات خلقی یا دچار کمبود ویتامین و مواد معدنی شوند. تغذیه بیش از حد می‌تواند منجر به اضافه وزن، چاقی و مصرف ناکافی ریز مغذی‌ها و کمبودها شود. بیماری سوءتغذیه بسته به نوع آن توسط پزشکان درمان می‌شود. از راه‌های درمان این بیماری میتوان به اصلاح تغذیه و رژیم غذایی روزانه و رعایت برخی نکات مربوط به تغذیه و مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین و مواد معدنی اشاره کرد.
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: