زونا
زونا یک عفونت ویروسی است که باعث بثورات (جوش یا دانه) دردناک میشود. اگرچه این بیماری می‌تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود اما اغلب به صورت یک نوار تاول در قسمت چپ یا راست بدن ظاهر میشود. اکثر مردم فقط یک بار به این بیماری مبتلا می‌شوند اما برخی نیز ممکن است دو یا چند بار به آن مبتلا شوند.
زونا یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست اما می‌تواند بسیار دردناک باشد. واکسن می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند. درمان زودهنگام می‌تواند عفونت این بیماری را کوتاه کرده و احتمال گرفتاری به عوارض را کاهش دهد.
بیماری زونا چیست؟
زونا بثورات (جوش یا دانه) دردناکی است که در یک طرف صورت یا بدن ایجاد میشود. بثورات شامل تاول‌هایی است که معمولاً طی 7 تا 10 روز پوسته پوسته می‌شوند و در عرض 2 تا 4 هفته کاملاً برطرف می‌شوند. قبل از ظاهر شدن بثورات زونا، افراد اغلب در ناحیه‌ای که ایجاد میشود دچار درد، خارش یا سوزن سوزن شدن می‌شوند. این علائم ممکن است چند روز قبل از ظاهر شدن بثورات رخ دهد.
به طور معمول، بثورات در یک نوار منفرد در سمت چپ یا راست بدن رخ می‌دهد. در موارد دیگر، بثورات زونا در یک طرف صورت رخ می‌دهد. زونا روی صورت می‌تواند بر چشم تأثیر بگذارد و باعث از بین رفتن بینایی شود. در موارد نادر (معمولاً در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف)، بثورات ممکن است در بدن گسترده‌تر باشد و شبیه بثورات آبله مرغان باشد.
چه مواردی باعث ایجاد زونا میشود؟
زونا ناشی از ویروس واریسلا زوستر است. این ویروس، همان ویروسی که باعث آبله مرغان میشود. پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بافت عصبی نزدیک نخاع و مغز غیر فعال میشود. سال‌ها بعد، ممکن است ویروس به صورت زونا دوباره فعال شود. در نهایت، ممکن است دوباره فعال شده و در امتداد مسیرهای عصبی به پوست، زونا ایجاد کند اما همه کسانی که آبله مرغان داشته‌اند دچار بیماری زونا نمی‌شوند.
دلیل ابتلا به زونا مشخص نیست اما ممکن است به دلیل کاهش ایمنی بدن در برابر عفونت‌ها با افزایش سن باشد. زونا در افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع‌تر است.
واریسلا زوستر بخشی از گروهی از ویروس‌ها به نام ویروس‌های تبخال است که شامل ویروس‌هایی است که باعث زخم‌های سرد و تبخال تناسلی می‌شوند. به همین دلیل، بیماری زونا به عنوان هرپس زوستر نیز شناخته میشود اما ویروسی که باعث آبله مرغان و زونا میشود، همان ویروس مسئول تبخال یا تبخال تناسلی، یک عفونت مقاربتی نیست.
فرد مبتلا به زونا می‌تواند ویروس واریسلا زوستر را به افرادی که از آبله مرغان مصون نیستند، منتقل کند. این مورد معمولاً از طریق تماس مستقیم با زخم‌های باز بثورات (جوش یا دانه) رخ می‌دهد. به محض آلوده شدن، فرد مبتلا به آبله مرغان میشود.
آبله مرغان می‌تواند برای برخی از افراد خطرناک باشد. تا زمانی که تاول‌های زونا برطرف شود باید از تماس فیزیکی با افرادی که هنوز آبله مرغان یا واکسن آبله مرغان نداشته‌اند، به خصوص افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، زنان باردار و نوزادان خودداری کنید.
نقش تغذیه در بروز زونا
شیوع و شدت زونا با افزایش سن در نتیجه کاهش ایمنی ناشی از سلول افزایش می‌یابد. بیماری زونا با پیری تدریجی سیستم ایمنی بدن و همچنین با حساسیت بیشتر به کمبودهای تغذیه‌ای مرتبط است. سرکوب فعال‌سازی مجدد به ایمنی با واسطه سلول دست نخورده بستگی دارد که برای حفظ عملکرد کارآمد به مواد مغذی کافی نیاز دارد. در مقابل، کمبودهای تغذیه‌ای ممکن است منجر به اختلال در پاسخ‌های ایمنی میزبان شود. اخیراً نشان داده شده است که کمبود ریزمغذی‌ها خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش می‌دهد و بر پاسخ ایمنی به واکسیناسیون تأثیر می‌گذارد، در حالی که مکمل‌های غذایی به طور موثر درد تبخال را در بیماران مبتلا به این بیماری کاهش می‌دهند.
کمبود کدام ویتامین‌ها و مواد معدنی باعث ایجاد زونا میشود؟
مطالعه‌ای ارتباط بین خطر بیماری زونا و دریافت ویتامین A ، B6 ، C ، E، اسید فولیک، روی و آهن و مصرف میوه و سبزی را بررسی کرد. طبق نتایج یک ارتباط قوی بین مصرف کمتر میوه و افزایش خطر ابتلا به زونا وجود داشت. در تجزیه و تحلیل تعدیل شده، افرادی که کمتر از یک تکه میوه در هفته می‌خوردند، در مقایسه با افرادی که بیش از سه وعده در روز می‌خوردند، بیش از سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری بودند.
علائم زونا چیست؟
علائم و نشانه‌های زونا معمولاً فقط بر روی قسمت کوچکی از یک طرف بدن تأثیر می‌گذارد. این علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد، سوزش، بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- حساسیت به لمس
- بثورات (جوش یا دانه) قرمز رنگی که چند روز پس از درد شروع میشود
- تاول‌های پر از مایع که باز شده و پوسته پوسته می‌شوند
- خارش
برخی افراد نیز این علائم را تجربه می‌کنند:
- تب
- سردرد
- حساسیت به نور
- خستگی
بیماری‌ها و خطرات ناشی از زونا
عوارض ناشی از این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نورالژی پس از هرپتیک. برای برخی از افراد، درد زونا را مدت‌ها پس از برطرف شدن تاول‌ها ادامه می‌یابد. این بیماری به عنوان نورالژی پس از هرپتیک شناخته میشود و زمانی اتفاق می‌افتد که رشته‌های عصبی آسیب دیده پیام‌های گیج کننده و اغراق آمیز درد را از پوست به مغز ارسال می‌کنند.
- از دست دادن بینایی. این بیماری در داخل یا اطراف چشم (زونا چشم) می‌تواند باعث عفونت‌های دردناک چشم شود که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.
- مشکلات عصبی. بسته به این که چقدر اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، این بیماری می‌تواند باعث التهاب مغز (انسفالیت)، فلج صورت یا مشکلات شنوایی یا تعادل شود.
- عفونت‌های پوستی. اگر تاول‌های این بیماری به درستی درمان نشوند، ممکن است عفونت‌های باکتریایی پوست ایجاد شود.
انواع درمان زونا
درمان‌های گیاهی و طبیعی
برخی داروهای گیاهی نیز ممکن است به بدن در مبارزه با ویروس زونا کمک کرده و بی‌خوابی و اضطراب ناشی از این بیماری را درمان کند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ملاتونین
- مخمر سنت جان
- روغن پونه کوهی
- اکیناسه
- بادرنجبویه
- چای سبز
- اسیدهای چرب ضروری
درمان‌های خانگی
استفاده از کرم و لوسیون: لوسیون‌ها و کرم‌ها روند بهبود زونا را تسریع نمی‌کنند اما می‌توانند درد را تسکین دهند. از لوسیون‌های معطر خودداری کنید. آن‌ها می‌توانند باعث تحریک بیشتر شوند.
از لوسیون‌ها و کرم‌ها به میزان کم استفاده کنید. استفاده زیاد می‌تواند از خشک شدن زخم‌ها جلوگیری کرده و روند بهبود زونا را طولانی کند. به دلایل مشابه، از پماد آنتی بیوتیک در زخم‌ها استفاده نکنید.
اگر از یک ماده حاوی ماده طبیعی کپسایسین، حداکثر سه یا چهار بار در روز استفاده کنید، موثرتر خواهد بود. این ماده فعال فلفل قرمز است. کپسایسین دارای اثر ضد التهابی است که به تسکین درد کمک می‌کند. درد ممکن است پس از استفاده اولیه از کرم افزایش یابد اما به آرامی از بین می‌رود. این کرم با کاهش سیگنال‌های درد ارسال شده به مغز عمل می‌کند.
استفاده از نشاسته ذرت: با استفاده از نشاسته ذرت یا جوش شیرین و آب، خمیر ایجاد کنید تا خارش ناشی از بثورات (جوش یا دانه) زونا به طور طبیعی تسکین یابد. دو قسمت نشاسته ذرت یا جوش شیرین را در یک فنجان بریزید. به یک قسمت آب اضافه کنید تا غلظت دلخواه برای خمیر به دست آید. مخلوط را روی جوش‌های خود بمالید. بعد از 10 تا 15 دقیقه آن را بشویید. در صورت نیاز چندین بار در روز تکرار کنید.
کمپرس سرد: علاوه بر حمام کردن برای تسکین درد و خارش ناشی از بثورات پوستی زونا، از کمپرس خنک و مرطوب استفاده کنید. این کار را چندین بار در طول روز انجام دهید تا علائم تسکین یابد. خنکی کمپرس می‌تواند درد را کاهش دهد.
پاکسازی پوست: پاکسازی روزانه تاول‌ها خطر انتشار عفونت را کاهش می‌دهد. برای تسکین پوست حمام یا دوش سرد بگیرید. خنکی آب می‌تواند درد ناشی از تاول زونا را تسکین داده و خارش را آرام کند.
درمان‌های شیمیایی
هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد اما درمان سریع با تجویز داروهای ضد ویروسی می‌تواند روند بهبود را تسریع کرده و خطر عوارض را کاهش دهد. این داروها عبارتند از:
- آسیکلوویر (زوویراکس)
- فامسیکلوویر
- والاسیکلوویر (والترکس)
از آن جا که این سه دارو بسیار بی‌خطر تلقی می‌شوند، ممکن است حتی برای افرادی که یکی از چهار معیار را ندارند، تجویز شود تا شانس نورالژی پس از هرپس (PHN) کاهش یابد.
زونا می‌تواند باعث درد شدید شود، بنابراین پزشک همچنین ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- کپسایسین (Qutenza)
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین (نورونتین)
- داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، مانند آمی تریپتیلین
- عوامل بی‌حس کننده، مانند لیدوکائین که به صورت کرم، ژل، اسپری هستند
- داروهایی که حاوی مواد مخدر هستند، مانند کدئین
- تزریق شامل کورتیکواستروئیدها و بی حسی موضعی
تاثیر ورزش و رژیم غذایی در بهبود زونا
ضعف سیستم ایمنی، این بیماری را بدتر می‌کند. برخی از تغییرات رژیم غذایی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از گسترش این بیماری به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری کند. برای افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن خود باید رو به خوردن غذاهای خاصی بیاورید و از غذاهای دیگر اجتناب کنید.
رژیم غذایی مناسب برای این بیماری شامل غذاهایی با ویتامین A ، B12، C و E و اسید آمینه لیزین است. غذاهایی که باعث بهبودی می‌شوند عبارتند از:
- میوه‌های نارنجی و زرد
- سبزیجات سبز برگ
- گوشت قرمز
- تخم مرغ
- مرغ
- ماهی
- لبنیات
- غلات کامل
- حبوبات
- لوبیا
- گوجه فرنگی
- اسفناج
غذاهایی که باید در طول ابتلا به این بیماری از آن‌ها اجتناب کرد عبارتند از:
- مواد غذایی و آب میوه‌ها با مقادیر زیاد قند
- غذاهای غنی از آرژنین (از جمله شکلات، ژلاتین و آجیل)
- کربوهیدرات‌های تصفیه شده
- غذاهای دارای چربی اشباع شده بالا
خوردن زیاد این غذاها می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و به طور بالقوه ماندگاری ویروس را طولانی کند. غذاهایی با میزان بالای آرژنین حتی می‌توانند باعث تکثیر ویروس شوند.
ویتامین‌ها و موادمغذی موثر بر بهبود زونا
این بیماری با موفقیت با مواد آنتی اکسیدانی مانند دوز بالای ویتامین C برای سنین مختلف درمان شده است. نه تنها علائم حاد را می‌توان با دوز بالای ویتامین C کاهش داد،. بلکه عوارض طولانی مدت، مانند نوروپاتی دردناک پس از تبخال، ممکن است کاهش یابد یا حتی به طور کامل برطرف شود.
بین ویتامین D و عملکرد سیستم ایمنی بدن ارتباط وجود دارد بسیاری از افراد مسن در معرض خطر پایین بودن سطح ویتامین D هستند، بنابراین باید اطمینان حاصل کنند که در معرض آفتاب کافی قرار می‌گیرند یا مکمل‌هایی برای محافظت از ایمنی خود مصرف می‌کنند.
مصرف مکمل‌های روی و سلنیوم همچنین می‌تواند ایمنی را در افراد مسن افزایش دهد. با این حال، مصرف دوزهای بالای ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند بیشتر از فایده ضرر داشته باشد بنابراین باید به مقدار مناسب مصرف شود.
تاثیر مکمل غذایی سوپرفود NBS
با توجه به اینکه بیماری زونا یک بیماری عفونی با عامل ایجاد کننده ویروس است، بنابراین مصرف مکمل غذایی سوپرفود NBS با تامین و تنظیم 20 ریز مغذی مهم و مورد نیاز سیستم ایمنی، سبب تقویت و تنظیم سیستم ایمنی در مبارزه با ویروس ها میشود. این مکمل غذایی طبیعی، باعث مقاوم شدن بدن در برابر ابتلا به انواع بیماری ها از جمله ویروس واریسلا زوستر میشود.
جمع بندی
زونا یک بیماری عفونی و ویروسی است که افراد بالای 50 سال را درگیر می‌کند. این بیماری از ابتلا به یک ویروس ایجاد میشود و می‌تواند ناشی از ضعف در سیستم ایمنی و کمبود مواد مغذی تقویت کننده باشد. از علائم این بیماری می‌توان به ایجاد تاول، درد و التهاب روی پوست اشاره کرد. علاوه برا درمان‌های دارویی و شیمیایی، استفاده از گیاهان دارویی و رعایت برخی از موارد در خانه می‌توان به درمان هر چه سریع‌تر این بیماری کمک کرد. تغذیه و مصرف برخی از ریز مغذی‌ها به صورت مکمل نیز کمک زیادی به بهبود این بیماری می‌کنند.
دیدگاهی ثبت نشده است
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: